Λευτέρης Μαρτάκης - Δραστηριότητες
Στεγασμένος Χώρος παραμονής οδηγών και επιβατών Ταξί στην πόλη της Χίου
Συμμετοχή στον πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ιδεών με θέμα «Στεγασμένος Χώρος παραμονής οδηγών και επιβατών Ταξί στην πόλη της Χίου» ο οποίος προκυρήχθηκε από την Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Χίου τον Απρίλιο του 2014.
Σε συνεργασία με τη Μαρία Λεντούδη - αρχιτέκτων μηχανικό Δ.Π.Θ.
Σκοπός και αντικείμενο του διαγωνισμού
Σκοπός του διαγωνισμού ήταν η επιλογή της βέλτιστης αρχιτεκτονικής πρότασης για την κατασκευή στεγασμένου χώρου παραμονής οδηγών και επιβατών Ταξί στη θέση «Πλατεία Βουνακίου», στο κέντρο της πόλης της Χίου, ώστε ο προτεινόμενος στεγασμένος χώρος παραμονής οδηγών και επιβατών ΤΑΧΙ, αφενός να εξυπηρετεί λειτουργικά, αφετέρου να συνάδει με την ιστορικότητα της θέσης.
H σημαντικότητα της θέσης στην οποία προτείνεται ο εν λόγω στεγασμένος χώρος, οφείλεται στην άμεση γειτνίαση της με την είσοδο του Κάστρου της Χίου, το νυν Βυζαντινό Μουσείο Χίου, την Κρήνη Αβδούλ Χαμήτ, το διατηρητέο κτήριο της Εθνικής Τράπεζας, αλλά και στην προσβασιμότητα της από επισκέπτες και κατοίκους του νησιού. Τέλος, η περιοχή ενδιαφέροντος βρίσκεται κοντά στον οικισμό του Κάστρου Χίου.
Αντικείμενο του Διαγωνισμού αποτελεί η δημιουργία ενός σταθμού αναμονής για επιβίβαση σε ταξί, ενδεικτικών διαστάσεων 3.00μ. x 5.00μ. ή αλλιώς συνολικό εμβαδόν έως 20.00 τ.μ.. Ο στεγασμένος αυτός χώρος θα χρησιμοποιείται τόσο από τους επιβάτες όσο και από τους οδηγούς των ταξί. Η κατασκευή αυτή και η σημαντικότητα της θέσης της, επιβάλλουν τη δημιουργία ενός τοπόσημου, για το κέντρο της πόλης, που θα μπορέσει να είναι και σταθμός αναφοράς για μελλοντικές κατασκευές και παράλληλα θα σέβεται τα πολιτιστικά μνημεία από τα οποία περιβάλλεται. Οι διαγωνιζόμενοι καλούνταν να αντιμετωπίσουν τον χώρο στις τρεις διαστάσεις του. Ιδιαίτερη σημασία έπρεπε να δοθεί στην κατασκευή, στα υλικά και στη μορφή αυτής της κατασκευής. Η επιλογή των υλικών κατασκευής τους θα έπρεπε να γινόταν με κριτήρια τη τοπική και φυσική τους προέλευση, τη δυνατότητα ανακύκλωσης, την αντοχή τους, την ευκολία συντήρησης τους, την διαθεσιμότητα και επάρκεια τους και τέλος την οικονομία τους.
Θα απαιτηθεί εσωτερικός φωτισμός ενώ ο εξωτερικός θα πρέπει να είναι ήπιος, διακριτός και διακριτικός. Τέλος, θα πρέπει ο σχεδιασμός της κατασκευής, να μην αποτελεί οπτικό εμπόδιο στην πορεία του επισκέπτη, από το λιμάνι προς την πλατεία, λαμβάνοντας υπόψη τη χρήση διάφανων και διαμπερών υλικών και στοιχείων αντίστοιχα.
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΣΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ
Οι βασικές παράμετροι που συνθέτουν την πρόταση είναι:
- Δημιουργία ενός νέου τοπόσημου στην περιοχή.
- Ήπια παρέμβαση στον γενικότερο πολεοδομικό ιστό της πόλης.
- Χρήση τοπικών υλικών.
- Δημιουργία καθιστικών χώρων και χώρων φύτευσης.
- Διακριτός και ήπιος φωτισμός.
- Προσβασιμότητα από Α.Μ.Ε.Α.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
→ Χωροθέτηση
Πρωταρχικός στόχος του σχεδιασμού είναι η δημιουργία ενός νέου τοπόσημου στην περιοχή, εύκολα αναγνωρίσιμου, τόσο από τους μόνιμους κατοίκους του νησιού όσο και από τους επισκέπτες του. Η λύση τοποθετείται στη στάθμη του υφιστάμενου πεζοδρομίου (υψομετρική διαφορά 0,12εκ. σε σχέση με τη στάθμη του δρόμου) και η πρόσβαση σε αυτήν γίνεται είτε μέσω του ρείθρου είτε μέσω προτεινόμενης ράμπας κλίσης 5%, στη βόρεια πλευρά του χώρου αναμονής. Η πρόταση αποτελεί μια ημιυπαίθρια στέγαση και ταυτόχρονα μια «ανοικτή» αγκαλιά για όλους, στην οποία μεταβαίνει κανείς σταδιακά, μέσω ενός άξονα κίνησης Νότου → Βορρά πλάτους 1,40 μέτρων, καταλήγοντας στον στεγασμένο χώρο αναμονής. Ένας δεύτερος άξονας κίνησης, διπλής κατεύθυνσης, αναπτύσσεται παράλληλα και πίσω από τον στεγασμένο χώρο, διατηρώντας την υπάρχουσα διέλευση των πεζών.
→ Στέγαση
Η στέγαση του χώρου αναμονής γίνεται με μια δίριχτη μεταλλική κατασκευή, η οποία φέρεται επί μεταλλικών υποστυλωμάτων διατομής Η, διαστάσεων 0,10x0,20 εκατοστών. Τα υποστυλώματα εδράζονται σε φέρουσες λίθινες τοιχοποιίες από πέτρα τοπικής προέλευσης (θυμιανούσικη πέτρα) και στο δάπεδο της περιοχής παρέμβασης. Τα μεταλλικά στοιχεία που συνθέτουν την κατασκευή προτείνεται να είναι ανοξείδωτα, ώστε να μην χρήζουν συντήρησης και να είναι χρωματισμένα σε γήινες αποχρώσεις και συγκεκριμένα να είναι χρώματος καφέ (πιθανοί χρωματισμοί με κωδικούς RAL 8004 και RAL 8015). Η επιλογή του χρώματος γίνεται βάσει των φυσικών χρωματισμών της θυμιανούσικης πέτρας ενώ ταυτόχρονα έρχεται σε αρμονία με τα υπάρχοντα ξύλινα στέγαστρα της ευρύτερης περιοχής. Η επιλογή κατασκευής του στεγάστρου από μεταλλικά στοιχεία και όχι από ξύλινα προκύπτει εξαιτίας της εκτεταμένης φθοράς των υφιστάμενων ξύλινων στεγάστρων που υπάρχουν στην γύρω περιοχή και της μη συντήρησής τους.
Η επικάλυψη του στεγάστρου γίνεται με συμπαγή θερμοανακλαστικά πολυκαρβονικά φύλλα, πάχους 8 χιλιοστών, τα οποία έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά γνωρίσματα:
1. προστασία UV 100% και στις 2 όψεις των φύλλων,
2. επιθυμητά ποσά φωτοδιαπερατότητας και χαμηλά ποσά θερμικών κερδών,
3. υψηλή αντοχή στις καιρικές συνθήκες,
4. υψηλή ανθεκτικότητα στις μηχανικές καταπονήσεις,
5. μικρό βάρος για τη διευκόλυνση της τοποθέτησης,
6. υψηλή θερμομόνωση,
7. προστασία των επιφανειών των φύλλων με φίλτρο PVDF για την αποφυγή της συγκέντρωσης των μικροοργανισμών και τον αυτοκαθαρισμό τους,
8. ικανοποιητικό χρόνο πυραντίστασης
9. ελάχιστη πιστοποιημένη εγγύηση 10 ετών, η οποία καλύπτει τον αποχρωματισμό, τη μείωση της φωτοδιαπερατότητας και τη μείωση της αντοχής των φύλλων στις μηχανικές καταπονήσεις. Αυτό πρέπει να τεκμηριώνεται με Πιστοποιημένα Δελτία Τεχνικών Χαρακτηριστικών.
Οι διαστάσεις των πολυκαρβονικών φύλλων θα προσαρμοστούν στην κάτοψη του στεγάστρου ενώ η απόχρωση τους θα είναι υπόλευκη.
→ Φέρων Οργανισμός
Οι λίθινες τοιχοποιίες της στάσης, αποτελούν φέροντα στοιχεία της κατασκευής του στεγάστρου και ταυτόχρονα οριοθετούν τον χώρο αναμονής. Ο τοίχος της βόρειας όψης είναι διαστάσεων 2,00x0,50 μέτρων και ύψους 2,50 μέτρων. Η επιλογή του ύψους εξυπηρετεί την προστασία του χώρου αναμονής από τον βορρά, ενώ συγχρόνως φέρει στην εξωτερική του πλευρά, πινακίδα προβολής πληροφοριών για το νησί της Χίου.
→ Καθιστικοί χώροι, φύτευση, δάπεδα
Χώροι καθιστικού βρίσκονται εντός και εκτός του χώρου αναμονής και κατασκευάζονται από θυμιανούσικη πέτρα, με σταθερό ύψος (0,40εκ.). Μέρος του σχεδιασμού αποτελεί η δημιουργία χώρων φύτευσης, οι οποίοι ακολουθούν την χάραξη των υπαίθριων καθιστικών και οριοθετούν τον άξονα κίνησης προς τον χώρο αναμονής επιβατών.
Βασικό υλικό επίστρωσης του δαπέδου στην περιοχή παρέμβασης αποτελεί η πατητή τσιμεντοκονία χρώματος γκρι. Η επιλογή του υλικού γίνεται με σκοπό την ανάδειξη της λύσης και των υλικών της. Σημειώνεται δε ότι το χρώμα της τσιμεντοκονίας θα επαναλαμβάνεται στο χρώμα του αρμολογήματος της θυμιανούσικης πέτρας. Επίσης χρησιμοποιούνται τσιμεντένιες πλάκες διαστάσεων 0,40x0,40εκ. και χρώματος μπεζ, όμοιες με τις υφιστάμενες, με σκοπό την ένταξη της λύσης στην υπάρχουσα διαμόρφωση του χώρου και την διαπλάτυνση του υφιστάμενου άξονα κίνησης πίσω από τον χώρο αναμονή.
→ Φωτισμός
Ο φωτισμός του χώρου αναμονής θα πραγματοποιείται κατά το μήκος του στεγάστρου επί των δύο οριζοντίων δοκαριών του, με ταινία led module της OSRAM SURER BRIGHT που είναι στα 24V και στα 18,8 W/M, δηλαδή 40 φωτάκια leds ανά μέτρο. Το χρώμα του φωτισμού θα είναι στα 4000Κ και θα μας δίνει φωτεινότητα 1400 lm/m και 74 lm/W. Η επιλογή του παραπάνω φωτισμού για την κατασκευή προσφέρει συγχρόνως υψηλή φωτεινότητα στον χώρο και καμία παραπάνω θερμοκρασία εκτός από αυτήν που επικρατεί στο περιβάλλον.
Για την ολοκλήρωση του φωτισμού στην ευρύτερη περιοχή της στάσης, αλλά και για την ανάδειξη του άξονα κίνησης προς αυτόν, τοποθετείται επί του πατώματος και κατά το μήκος του, ο ίδιος τύπος φωτισμού (led module). Η τοποθέτηση της ταινίας led γίνεται εντός ειδικού προφίλ αλουμινίου που θα είναι ανθεκτικό στην καθημερινή και συχνή χρήση ενώ συγχρόνως αντέχει στους οποιοδήποτε είδους κραδασμούς από τον άνθρωπο ή τα αυτοκίνητα. Τέλος, μπορεί να έρθει σε επαφή με εύφλεκτα υλικά χωρίς να πάθει τίποτε. Το συγκεκριμένο προφίλ αλουμινίου αποτελείται από duraλουμίνιο και ένα ειδικό γυαλί (plexi) και μας δίνει την επιθυμητή διάχυση του φωτός στον χώρο. Η συνολική ενεργειακή κατανάλωση του προτεινόμενου φωτισμού θα είναι λιγότερο από 400W.
→ Ενεργειακή αυτονομία
Για την ενεργειακή αυτονομία και ανεξαρτησία του χώρου στάσης επιβατών προτείνεται η χρήση φωτοβολταϊκού συστήματος με μπαταρίες. Τα φωτοβολταϊκά συστήματα με μπαταρίες αποτελούν μία αξιόπιστη λύση για την ηλεκτροδότηση ενός χώρου καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας και σε οποιαδήποτε καιρικές συνθήκες. Κατά την διάρκεια της ημέρας τα στοιχεία (ηλιακά πάνελς) συλλέγουν ηλιακό φως, το μετατρέπουν σε ηλεκτρικό ρεύμα και το αποθηκεύουν στις μπαταρίες. Αυτές με την σειρά τους προμηθεύουν με ηλεκτρισμό όποτε ζητηθεί. Ανάμεσα στα στοιχεία και τις μπαταρίες τους μεσολαβεί μία συσκευή που ονομάζεται «ρυθμιστής φόρτισης» η οποία φροντίζει να φορτίζονται σωστά οι μπαταρίες και να επιμηκύνει την διάρκεια ζωής τους, προστατεύοντάς τις από υπερφόρτιση ή από την ολική τους αποφόρτιση. Η ποσότητα του ηλεκτρικού ρεύματος που μπορεί να απαιτηθεί από τις μπαταρίες μετά την δύση του ηλίου ή σε συννεφιασμένο καιρό, καθορίζεται από την παραγωγή των φωτοβολταϊκών στοιχείων και το είδος/ποσότητα των μπαταριών.